Przerwany marsz

PRZERWANY MARSZ – pamiętniki pokoleń to projekt, w ramach którego harcerki z naszej drużyny przeprowadziły wywiady z osobami, które pamiętają czasy wojny.

Szczególnie interesował nas 1 września 1939r.; jak wyglądał ten dzień z perspektywy dziecka i jak odbywała się  nauka w czasie okupacji niemieckiej.

Fragmenty wywiadów:

O tym, że nie mogą pójść do szkoły 1 września:
„…Powiedział nam ksiądz w kościele…”,
„…Nauczycielka wysłuchała przez radio słuchawkowe…”,
„…Przyszła zapłakana sąsiadka, której mąż był policjantem i powiedziała, że wojna…”
„…Szkołę zajęli Niemcy na sztab…”

O tym jak przebiegała nauka w czasie okupacji:
„…Zeszyt był jeden, z jednej strony  j.polski, z drugiej rachunki…”
„… Były tylko dwa zeszyty: jeden do polskiego, drugi do rachunków”
„… Chodziliśmy na bosaka…”
„…Dużo było prac ręcznych. Na przykład ze słomy robiliśmy chodaki…”
„…W jednym roku robiliśmy po dwie klasy…”

Nasi rozmówcy najczęściej wracali do dni i sytuacji, które najbardziej utkwiły im w pamięci tj. zburzenie kościoła w Pniowie, zrzuty amunicji dla partyzantów, ostrzał Dąbrówki „z gór” przez wojska niemieckie, ucieczka z domu i pobyt w lesie itp.

W projekcie brały udział: Julia Laskowska i Natalia Perła, które rozmawiały z panem Bolesławem Chmurą, z panią Moniką Porębską, z panem Zygmuntem Kamińskim i z panią Zofią Chwałka. Z panią Eugenią Dyl wywiad przeprowadziły: Julia Dudzińska i Patrycja Piątek. Z panią Kazimierą Żyłka i panią Zofią Fuc rozmawiały: Maria Stefanowska, Justyna Piątek i Alicja Bera. Pan Zygmunt Saramak udzielił wywiadu Oliwii Stopyra.

Poniżej fragmenty wywiadów.

Wszystkie nagrania znajdują się w bibliotece szkolnej. Osoby udzielające wywiadów wyrażały zgodę na publikowanie wspomnień.