Archiwum kategorii: Patron szkoły

„Wolność to dar, ale jednocześnie zadanie”

   Kolejną już 104. rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę, uczciliśmy w kilku odsłonach.

   11 listopada poczet sztandarowy Publicznej Szkoły Podstawowej im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego uczestniczył w gminnych uroczystościach w Radomyślu nad Sanem. Po mszy św. w intencji Ojczyzny zorganizowano przemarsz na Mały Rynek, gdzie odśpiewano hymn oraz złożono wieńce i kwiaty pod pomnikiem Poległych i zaginionych w czasie wojny światowej w 1914 -1918 z Radomyśla. Następnie poczty sztandarowe marszowym krokiem, przeszły na Duży Rynek, gdzie poszczególne delegacje oddały hołd walczącym legionistom z terenu całej gminy.

   19 listopada to dzień urodzin Kazimierza Sosnkowskiego. Dzień wcześniej odbyła się uroczystość poświęcona postaci naszego patrona. Swoją obecnością zaszczycili nas Wójt Gminy – pan Jan Pyrkosz, uczestnicy Domu Senior Plus oraz licznie zgromadzeni rodzice. Uczniowie klasy siódmej przybliżyli nam postać i niektóre wydarzenia z życia Kazimierza Sosnkowskiego.

   Generał broni Kazimierz Sosnkowski to bohater, który całe życie walczył o zachowanie wolności – Prawdziwej Wolności. We wszystkich okresach swej działalności, począwszy od walki o niepodległość, przez okres międzywojenny, lata II wojny światowej i powojenną emigrację konsekwentnie realizował program wychowawczy oparty na sile moralnej człowieka, honorze i odpowiedzialności.

   Podczas akademii, uczniowie klasy pierwszej złożyli uroczyste ślubowanie i zostali przyjęci do społeczności szkolnej. Na koniec miła niespodzianka dla najmłodszych uczniów: medale i słodycze od pana wójta i drobne upominki od Rady Rodziców.

   Uroczystość zakończyliśmy wspólnym odśpiewaniem Roty oraz złożeniem wiązanek i zapaleniem zniczy przed Pomnikiem Pamięci.
22 listopada delegacja nauczycieli naszej szkoły uczestniczyła w obchodach 100. rocznicy powstania Wojskowego Biura Historycznego im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego i uroczystym odsłonięciu tablicy poświęconej Poległym, Pomordowanym i Zmarłym w latach 1939-1945 Oficerom WBH. Podczas uroczystości zebranych powitał dr hab. Sławomir Cenckiewicz, dyrektor WBH, który mówił o trudzie jakiego podjęli się jego poprzednicy, by udokumentować i ocalić od zapomnienia historię oręża polskiego. Po zakończeniu części oficjalnej mieliśmy możliwość zwiedzić pracownie, w których z benedyktyńską wręcz starannością pracownicy WBH zajmują się ochroną, konserwacją i odnawianiem materiałów archiwalnych.

   Dziękuję wszystkim, którzy aktywnie uczestniczyli w przygotowaniach i świętowaniu Dnia Patrona.

Małgorzata Stopyra

zdjęcia:
Janusz Wrona
Małgorzata Stopyra
Tadeusz Stopyra

„Pamiętamy o tych, dzięki którym Polska jest wolnym krajem”

      Obchody Dnia niepodległości w naszej szkole, jak co roku, miały wyjątkowy charakter.

      W dniu 11 listopada pod pomnikiem Pamięci na 100. Rocznicę Odzyskania Niepodległości, została złożona wiązanka kwiatów i zapalony znicz. Przedstawiciele szkoły brali również udział w uroczystościach w Radomyślu nad Sanem.

       Jednak główne uroczystości odbyły się w dniach 18 i 19 listopada, w związku z przypadającym niedługo Dniem Patrona szkoły oraz 136 rocznicą jego urodzin.

     „Dla mej wolności, mojej wolności”,

     W dniu 18 listopada 2021r. pod takim hasłem odbyła się w naszej szkole niezwykła uroczystość, podczas której obchodziliśmy Dzień Patrona naszej szkoły – gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego oraz Święto Niepodległości. W tym dniu miało miejsce również inne ważne wydarzenie – ślubowanie i pasowanie uczniów klasy pierwszej, od tej chwili stali się oni częścią naszej społeczności szkolnej.
     W czasie akademii na sali gimnastycznej panowała podniosła atmosfera. Swoją obecnością zaszczycili nas: p. Jan Pyrkosz- Wójt Gminy Radomyśl nad Sanem oraz p. Joanna Dudzińska – Inspektor Wydziału Oświaty w Gminie Radomyśl nad Sanem, p. Paulina Mokijewska – reprezentująca Radę Rodziców, rodzice uczniów klasy I, pracownicy szkoły i uczniowie.
    Część artystyczna przedstawiona przez uczniów kl. I i VII przybliżyła widzom historię walki Polaków o odzyskanie niepodległości, ze szczególnym uwzględnieniem roli naszego patrona – gen. K.Sosnkowskiego i zaangażowania mieszkańców naszej miejscowości.
     Następnie uczniowie kl.I złożyli przed Orłem Białym, Flagą Narodową, Sztandarem i społecznością szkolną uroczyste ślubowanie i zostali pasowani symbolicznym ołówkiem przez dyrektora szkoły. Miłą niespodzianką dla dzieci były medale i słodycze od Wójta Gminy i upominki od Rady Rodziców.
     W krótkim przemówieniu, p. Tadeusz Stopyra- dyrektor szkoły przedstawił sylwetkę naszego patrona, podziękował gościom i uczniom za udział w uroczystości.
     W przygotowanie tej uroczystości zaangażowali się nauczyciele naszej szkoły: p. Anna Laskowska, p. Joanna Kozłowska i p. Janusz Wrona.

     Z kolei w dniu 19 listopada, delegacja szkoły wyjechała do Warszawy by wziąć udział w uroczystej Mszy Św. w intencji patrona szkoły, którą odprawił proboszcz naszej parafii ks. Marek Mazur. W delegacji znaleźli się dyrektor, nauczyciele, uczniowie szkoły oraz przedstawiciel rodziców.

     Zaszczyciła nas również swoją obecnością delegacja Wojskowego Biura Historycznego im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego z dyrektorem biura dr. hab. Sławomirem Cenckiewiczem oraz delegacja gminy Radomyśl nad Sanem z wójtem Janem Pyrkoszem.

     W ten sposób realizujemy ideę by każdy uczeń szkoły miał możliwość oddania hołdu wielkiemu Polakowi. W kryptach Archikatedry delegacje złożyły wiązanki i lampki. Odśpiewany został hymn Polski, a po przemówieniach gości, uczniowie zaśpiewali pieśń legionów „Marsz I-szej Brygady”.

     W planach było jeszcze wiele atrakcji. Uczniowie z przewodnikiem zwiedzili Stare Miasto, Zamek Królewski, Muzeum Wojska Polskiego, Stadion Narodowy, Centrum Nauki Kopernik, Pałac w Wilanowie.

     Dziękujemy Panu Dariuszowi Żmudzie, który zorganizował wycieczkę, ks. Markowi Mazurowi za odprawienie mszy i paniom Annie Laskowskiej i Małgorzacie Stopyra za opiekę nad uczniami.

     Jesteśmy pewni, że obchody Dnia Patrona szkoły, gen.Kazimierza Sosnkowskiego, będą corocznie ważnym wydarzeniem dla uczniów naszej szkoły.

Joanna Kozłowska

Przemówienie w Antoniowie (pow. Tarnobrzeg) podczas uroczystości położenia kamienia węgielnego pod szkołę im. Kazimierza Sosnkowskiego (20 listopada 1938)

Panowie generałowie, panie starosto, przewielebny księże dziekanie, panie pułkowniku, panowie oficerowie, obywatele.

Przybyliśmy tutaj z bliska i z daleka, aby uczestniczyć w akcie poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę szkoły, gdzie naukę mają pobierać chłopskie dzieci i wnuki.

Pełną największego wyrazu jest dla mnie uroczystość, która jednoczy przedstawicieli wojska narodowego z ludem wiejskim, w chwili, gdy kapłan polski znakiem Boga błogosławi miejsce, gdzie ma powstać nowy przybytek oświaty.

Gdy patrzę na waszą wieś, gdy wzrok mój błądzi po nadwiślańskich równinach, tak dobrze mi znanych z czasów mego dzieciństwa i wczesnej młodości, wówczas przychodzi mi na myśl, że my wszyscy Polacy  jesteśmy duchem związani z wsią polską, że w gruncie rzeczy na dnie duszy każdego mieszczucha polskiego kołacze się trochę miłości do ziemi, do roli i trochę tęsknoty do życia wiejskiego. I dlatego mało jest Polaków, których nie wzrusza głęboko i szczerze obraz wsi polskiej, wierzącej w Boga, zamożnej, zasobnej, gospodarnej, czystej i oświeconej – wsi o przestronnych, schludnych, murowanych domach, o dobrych drogach, o kwitnących sadach – wsi bez analfabetów i bez przysłowiowej polskiej biedy.

Ale szczególnie liczne i silne są węzły, które łączą armię narodową z ludem wiejskim. Chłop polski jest uosobieniem pracy twardej i nieustępliwej, żołnierz polski jest uosobieniem siły fizycznej Państwa, a obydwaj stanowią w moim najgłębszym przekonaniu dwa główne filary Państwa. Chłop polski jest żywicielem Ojczyzny, a żołnierz stoi u Jej granic z karabinem u nogi, strzegąc pilnie, aby pługi polskie mogły w spokoju odwracać skiby ziemi – rodzicielki, aby najeźdźca nie obracał w popiół i perzynę zagród naszych, aby nie stratował naszych niw, naszych łanów chleb dających.

Rodziny chłopskie dają wojsku najlepszego żołnierza, a wojsko jest gorącym wyznawcą prawdy, ze siła i rozkwit, pomyślność Państwa i Narodu zależy od istnienia możliwie licznej, zamożnej, oświeconej, zadowolonej z losu warstwy chłopskiej.

I wreszcie żołnierza polskiego z chłopem łączy w czasach dzisiejszych pewna wspólna troska, dotycząca najważniejszych zagadnień Państwa.

Od szeregu lat czujemy wszyscy, ze w Polsce robi się ciasno, że wieś polska dusić się zaczyna, że młodzież wiejska zaczyna pomnażać szeregi bezrobotnych. I oto w tym stanie rzeczy żołnierz polski zadaje sobie pytanie, czy nie są zbyt ciasne te granice, które ongiś swym mieczem wyrąbał, a chłop polski, obchodząc miedzami granice swego gospodarstwa, markoci, że tak mało posiada morgów, że być może już wiosną nie będzie miał co do garnka dla dzieci włożyć. Markoci jeszcze bardziej, gdy pomyśli, co się stanie, gdy dzieci dorosną i zaczną upominać się o swoje, gdy być może wypadnie podzielić chudą ojcowiznę na drobne paski i zagonki.

Cóż więc, na Boga, robić trzeba, jak postępować należy, aby zażegnać niebezpieczeństwo uduszenia się na zbyt małej przestrzeni, które ciąży nad wsią polską, aby odsunąć od niej zmorę biedy i nędzy?

Iść na wojnę? Zdobywać nowe ziemie? Ale przecież wszystko co polskie, co nasze, tośmy już prawie w całości pozbierali, a Polak po cudze ręki wyciągać nie lubi i nie chce.

A więc może jakoś tak urządzić życie, aby po chatach wiejskich pod strzechami mniej dzieci przybywało? Nie! Po stokroć nie! Albowiem narody, gdzie mało dzieci się rodzi, słabną, marnieją. Zresztą droga ta nie odpowiada pojęciom moralnym polskiego ludu, który pragnie żyć w zgodzie z przykazaniami boskimi i prawem przyrodzonym.

Parcelować? Zapewne, jeśli to środek mogący przynieść chwilową ulgę. Toteż parcelujemy, ale jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że pewna ilość większych warsztatów rolnych pozostać musi i ze względu na obronę Państwa, i w obliczu ogólnych względów gospodarczych.

A więc dbać o to, aby chłop dostawał więcej za to, co sprzedaje, i płacił mniej za to, co kupuje? Oczywiście tak. Jest to jedno z najważniejszych zadań stojących przed nami. To jest jedna z najpilniejszych spraw związanych z życiem i bytem wsi.

Toteż sprawie tej rząd polski poświęca wiele uwagi, a jest niewątpliwe, że będzie musiał poświęcić jeszcze więcej w przyszłości.

A więc brać w polskie ręce handel i rzemiosła? Ależ tak! Po stokroć tak, gdyż jest to dziedzina, gdzie tysiące, dziesiątki tysięcy chłopskich synów mogą znaleźć pracę, chleb i dostatnie przebywanie.

Rozbudować miasta i rozwijać rzemiosło? Ależ oczywiście tak! Przecież wiemy dobrze, że w pobliżu miast uprzemysłowionych zwiększają się możliwości zarobkowania dla ludności wiejskiej, polepszają się warunki zbytu dla wytworów gospodarstwa wiejskiego. Każdy mądry gospodarz wie, że lepiej jest posłać zdolnego syna do fabryki i oddać go do handlu i rzemiosła, niż w drodze niekończących się podziałów i rozdrabniania ojcowizny, zrobić z niego jednomorgowego dziada.

Mam tę niepłonną nadzieję, że o dobrodziejstwach wynikających z uprzemysłowienia kraju, wy, którzy mieszkacie i żyjecie w Centralnym Okręgu Przemysłowym, będziecie mieli możność niebawem przekonać się naocznie.

Obywatele! Każdy ze środków wyliczonych przeze mnie oraz wszystkie wzięte razem mogą być skuteczne tylko w połączeniu z narzędziem najpotężniejszym, którym jest oświata. Oświata jest tym wielkim gościńcem, który prowadzi do celu – ona to otwiera przed nami jeszcze jedną możliwość, na pewno należącą do największych.

Od poziomu oświaty ogólnej i zawodowej na wsi zależy poziom kultury rolnej, a więc stan upraw rolnych, umiejętności nawożenia.

Jeżeli drogi, wiodące wzdłuż i wszerz, zmierzające do rozszerzenia stanu posiadania przestrzeni uprawnej stają się coraz trudniejsze, to należy iść w głąb – inaczej mówiąc, orać głębiej i lepiej, podnieść wydajność gleby.

Możliwości, jakie stoją pod tym względem przed Polską, są olbrzymie i równają się, po przeliczeniu na zbiory, podwojeniu powierzchni uprawnej, jaką obecnie posiadamy. Nie ma żadnej wystarczającej przyczyny, dla której morga ziemi w Polsce, miałaby rodzić mniej, niż rodzi morga ziemi na Bałkanach – a taki jest, jeśli chodzi o całość Polski, obecny dość smutny stan rzeczy.

Niech ziemie polskie plonują tak, jak plonuje ziemia w Danii lub w Belgii – oto jest trudny, ale wzniosły cel, do którego poprzez oświatę powinna zmierzać wieś polska.

Jako stary żołnierz, który rozumie dobrze związek istniejący pomiędzy obroną Państwa, dobrobytem wsi i oświatą ludową, wyrażam serdeczną wdzięczność tym wszystkim, którzy zechcieli nazwać tutejsze szkoły moim imieniem. Nie wyobrażam sobie uroczystości milszej dla mego serca żołnierskiego i dla mego obywatelskiego poczucia.

Życzę szkołom mego imienia, aby spośród ich uczniów z biegiem czasu wyrósł zastęp ludzi umiejących działać z pożytkiem dla ogółu, dla kraju, dla Ojczyzny, wszędzie tam, gdzie potrzebna jest chłopska tężyzna – chłopska praca twarda, uparta i nieustępliwa.

Kończę wznosząc okrzyk „lud polski niech żyje”.


„Żołnierz Legionów i POW”, Warszawa 1938, nr 4, s. 49-51.

Otwarcie siedziby Wojskowego Biura Historycznego

Delegacja naszej szkoły miała przyjemność uczestniczyć w wyjątkowej uroczystości otwarcia siedziby Wojskowego Biura Historycznego im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego połączonej z odsłonięciem pomnika Patrona WBH i wystawą oraz okolicznościowym wykładem dr. Jerzego Kirszaka.

Na to niezwykłe wydarzenie udaliśmy się na zaproszenie Wojskowego Biura Historycznego, w miniony wtorek – 18 grudnia.

Głównymi punktami uroczystości było odsłonięcie popiersia gen. Kazimierza Sosnkowskiego, którego dokonali – minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak oraz p. Halina Babińska – wdowa po adiutancie gen. Sosnkowskiego, oraz symboliczne otwarcie siedziby WBH. Na tę okoliczność minister Błaszczak wręczył dyr. WBH Sławomirowi Cenckiewiczowi pamiątkowy klucz.

Po złożeniu kwiatów pod pomnikiem gen. Sosnkowskiego uczestniczyliśmy w okolicznościowym wykładzie dr. Jerzego Kirszaka na temat stanowiska generała wobec Powstania Warszawskiego ‘44.

Pani Halina Babińska bardzo ucieszyła się z obecności reprezentacji naszej szkoły i obiecała, że w niedalekiej przyszłości, wraz z dyr. Cenckiewiczem oraz dr. Kirszakiem, na pewno przyjadą do Antoniowa.

Możliwość udziału w tej niezwykłej uroczystości był dla nas dużym wyróżnieniem i niezapomnianą lekcją historii.

M. Pater-Łosek

Niezwykła uroczystość w Krakowie

Na zaproszenie Krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, w dniu 10 listopada 2018r., delegacja naszej szkoły wzięła udział w uroczystości odsłonięcia pomników Ojców Niepodległości, wśród których znalazło się popiersie  się patrona naszej szkoły gen. Kazimierza Sosnkowskiego.

Uroczystości rozpoczęły się w Bazylice Mariackiej, gdzie odprawiona została msza święta w intencji Ojczyzny.

Po mszy spotkała nas niespodzianka. Na uroczystości przybył najmłodszy syn patrona szkoły, Pan Piotr Sosnkowski. Okazało się, że wiedział o uroczystościach w Antoniowie, ale nie mógł na nie przybyć. Obiecał, że jeśli będzie mógł, z radością odwiedzi Antoniów.

Po odsłonięciu pomnika i złożeniu kwiatów, zrobił sobie zdjęcia z delegacją naszej szkoły. Panu Piotrowi towarzyszyła Pani Halina Babińska oraz dr Jerzy Kirszak i Piotr Podhorodecki, którzy tydzień wcześniej odwiedzili Antoniów.

Było to dla nas wielkie przeżycie. Mamy nadzieję na szybkie spotkanie.

Tadeusz Stopyra

#RekordDlaNiepodległej

W dniu 9 listopada 2018r. o godzinie 11.11 uczniowie i nauczyciele naszej szkoły z radością włączyli się w akcję wspólnego śpiewania Hymnu Narodowego.Społeczność szkoły od wielu lat rozpoczyna uroczystości szkolne odśpiewaniem 4 zwrotek Mazurka Dąbrowskiego. Niedawno uczestniczyliśmy w konkursie „Do Hymnu” jako jedna z 300 szkół w Polsce.

Włączyliśmy się również w akcję #kiedymyżyjemy.

Tadeusz Stopyra

Odsłonięcie Pomnika Pamięci

W 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, w naszej szkole, odbyła się uroczystość odsłonięcia Pomnika Pamięci.

Uroczystości patriotyczne rozpoczęły się mszą świętą w kościele parafialnym w Pniowie, której przewodniczył bp Edward Frankowski. W liturgii, oprócz społeczności szkolnej i lokalnej, udział wzięli również przedstawiciele władz samorządowych, harcerze, poczty sztandarowe, kompania honorowa wystawiona przez 3 Batalion Inżynieryjny z Niska oraz orkiestra dęta z Radomyśla nad Sanem. Gośćmi specjalnymi, którzy zaszczycili nas swoją obecnością byli dr hab. Sławomir Cenckiewicz – dyrektor Wojskowego Biura Historycznego im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego oraz dr Jerzy Kirszak – biograf Kazimierza Sosnkowskiego.

Po mszy świętej wszyscy zebrani przemaszerowali na plac szkolny, gdzie odbyła się część oficjalna. Tu też żołnierze podnieśli na maszt naszą biało-czerwoną flagę narodową a radomyska orkiestra dęta uroczyście zagrała Mazurka Dąbrowskiego. Kolejnym punktem uroczystości było odsłonięcie Pomnika Pamięci na 100. Rocznicę Odzyskania Niepodległości z postacią patrona szkoły – gen. Kazimierza Sosnkowskiego, którego dokonali: przewodniczący Samorządu Uczniowskiego – Jakub Żmuda, przewodnicząca Rady Rodziców – Justyna Kozłowska oraz dyrektor szkoły a zarazem przewodniczący komitetu budowy pomnika – Tadeusz Stopyra. Po symbolicznym odsłonięciu pomnik został poświęcony przez obecnego bp. Edwarda Frankowskiego. Po wystąpieniach okolicznościowych oraz złożeniu wieńców i wiązanek pod nowo odsłoniętym pomnikiem, odczytany został Niepodległościowy Apel Pamięci, po którym żołnierze oddali salwę honorową.

Następnym punktem programu była część artystyczna, podczas której zaprezentowali się nasi uczniowie. Przedstawili oni losy rozdartej zaborami, a następnie jednoczącej się, po odzyskaniu niepodległości, Ojczyzny. Przybyłym gościom szczególnie spodobała się personifikacja Polski oraz zaborców. Część słowno-muzyczną zakończył zatańczony przez naszych uczniów uroczysty polonez.

Na korytarzach szkoły przygotowane zostały wystawy prezentujące: postać patrona szkoły – gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego, historię naszej szkoły, drużynę harcerską, osiągnięcia sportowe i wiele innych. Wystawy, podobnie jak cała uroczystość, cieszyły się dużym zainteresowaniem.

Na zakończenie goście zostali zaproszeni na posiłek. Dla uczniów GKRPA przygotowała smaczny bigos i żurek, prosto z wojskowej kuchni polowej.

Dekoracją szkoły i sali oraz przygotowaniem wystaw, które ozdobiły szkolne korytarze zajęli się wszyscy nauczyciele, pod kierunkiem p. Barbary Żmudy i p. Agnieszki Czuj. Część artystyczna z kolei została przygotowana pod kierunkiem p. Joanny Dudzińskiej, p. Janusza Wrony oraz p. Małgorzaty Pater-Łosek. 

 

Fot. Dawid Wąsikowski
tekst: M. Pater-Łosek

Harcerki zbierały fundusze na budowę Pomnika Pamięci

Generał broni Kazimierz Sosnkowski jest od 2001 roku patronem 4Drużyny Harcerskiej działającej przy Publicznej Szkole Podstawowej w Antoniowie. W 2016r. po podjęciu inicjatywy budowy Pomnika  Pamięci w hołdzie wszystkim walczącym o wolność, na którym widnieje postać generała, nasza drużyna zaangażowała się w publiczną zbiórkę funduszy na ten szczytny cel.

Podczas pierwszej akcji zapoznaliśmy mieszkańców parafii  z projektem pomnika i jego wizualizacją, przekazując  okolicznościowe kartki pocztowe.

Następna akcja to roznoszenie kalendarzy na jubileuszowy 2018 rok, na którym umieszczono historyczne zdjęcia z wizyty generała w Antoniowie.

Kolejna akcja to wręczanie mieszkańcom zaproszeń na uroczystość odsłonięcia Pomnika Pamięci, która to miała miejsce 03 listopada 2018 roku.

Podczas zbiórek mieszkańcy przekazali łącznie kwotę 12 717,50zł.

W październiku, przed uroczystością odsłonięcia pomnika, harcerki wraz z pocztem sztandarowym szkoły zapaliły znicze na cmentarzu parafialnym na grobach ks. Teofila Bukietyńskiego,  P. Marii Grabowskiej – nauczycielki Tajnego Nauczania, ks. Franciszka Lądowicza – kapelana żołnierzy Armii Krajowej oraz na grobie Nieznanych Żołnierzy.

W czasie uroczystości odsłonięcia harcerki z naszej drużyny wraz z zaprzyjaźnionymi harcerzami z 54 Stalowowolskiej Drużyny Harcerskiej im. ppor. Bronisława Kochana, pełniły honorową wartę przy pomniku.

Dziękuję wszystkim harcerkom, które zaangażowały się w to ważne dzieło.

Drużynowa 4DH  pwd. Małgorzata Stopyra